ГIисаева: низам цlунулел хlалтlулелани ниж хlажалъулароан

Коммерциялъулал гурел идарабазда хурхараб закон къабул гьабун букIана Россиялъул парламенталъ араб соналъул ноябралда. Гьелда рекъон, пачалихъалъул ихтияр буго къватIисеб пачалихъалдаса гIарац щолел ва политикиялда гъорлъ гIахьаллъулел идарабазул хал гьабизе. Жалго идарабаз ялъуни «къватIисел пачалихъазул агент» абураб цIар тIаде босизе кколаан, ялъуни къатIисеб пачалихъалдаса бачIунеб гIарцудаса инкар гьабизе кколаан. ГIемерисел цIар рагIарал инсанасул ихтиярал цIунулел идараби, информалатал ва цогидал коммерческиял гурел идарабаз лъазабуна жидеца гьеб къабихIаб цIар тIаде босизегIан къватIисел пачалихъаз кьолеб гIарцудаса инкар гьабулеб бугин.

ГIемераб заманаялъ Шималияб Кавказалда хIалтIулеб «Дагъистаналъул улбул» абураб идараялъул нухмалъулей Светлана Исаевалъ «Эркенлъи» радиоялъе бицана жидеца хIукму гьабунин «агентал» абураб цIар тIаде босичIого чIезе. Цереккун къватIисел пачалихъаздаса жидерго хIалтIуе гIоло щвараб гIарац букIанин гьезие ва «Правозащита» абураб идаралъеян лъазабулеб букIана цо-цо информалатаз. Амма Светлана Исаевалъ бицана бачIунеб соналъ гьабулеб хIалтIулъ къватIисан гIарац хIалтIизабизе гьечIин.

Светлана ГIисаева: «Нижеца хIукму гьабуна «агенталин» регистарация гьабунгутIизе, щайгурелъул нижеца рикIкIуна гьеб рогьолъун. КинабгIаги гьукъараб хIалтIиги нижеца гьабулеб гьечIо, хIукуматалъги, прокуратураялъги, къуваталъул идарабазул хIалтIухъабазги гьабизе кколеб букIараб хIалтIи нижеца гьабулеб буго. Щаялиго гьел жидидаго кколеб гьечIо инсанасул ихтиярал цIунизе кколин. Гьел лъикI хIалтIани нижеде хIажалъи букIинароан гIадамазул. Агентал ругилан регистрация гьабиги нижеца гIодобегIанаблъун рикIкIуна. ГьабсагIаталда проекталда рекъон хIалтIи нижеца гьабун лъугIун буго, хадусеб хIалтIухъ балагьилаха, гIарац жеги биччан гьечIо. Къануналда цIиял хиса-басиял гьариги дица рикIкIуна инсанасул ихтиярал цIунулел идарабазде гьабулеб тIадецуйлъун. Гьедин хIалтIун бажаруларо. Гьоркьоса къотIичIго гьарулел халгьабиялги, къуваталъул идарабазул тIадецуялги, гьелъ хIалтIул заман бахъизе буго нижедаса. Хадур рукIине руго диваналде гIарзал, гьел гурел цоги ишал. Гьединлъидал, хIалтIизе заман хутIуларо».

Коммерциялъулал гурел идарабазул къануналъул цIияб проекталъул авторазда лъикIаблъун бихьулеб буго бокьараб идараялъе бокьараб мехалда хал гьаби. Гьебги гIадамазул рахъалъан гIарзаби яги прессаялда гьеб идараялъул «экстремистияб» хIаракатчилъи бугин лъазабиял раккарабго. Гьанже бугеб къануналда рекъон, иргадулаб гуреб хал гьабизе ихтияр гьечIо «къватIисеб улкаялъул агент» абураб статусги бугеб къватIисел улкабаздасан финансазул кверчIвайги бугел идарабазе гурони.

Пачалихъияб думаялъул депутат Александр Левчинил пикруялда рекъон, Россиялда руго гIемерал коммерциялъул гурел идараби, социалиял, кIвар бугел хIалтIаби гьарулел. Гьезда гъорлъ руго унтарал лъималазе кумек гьабулел, батIи-батIиял культуриял тадбирал гьарулел ва гIелмиял цIех-рехал гьарулел идараби. ЦIияб къануналъ гьединал ишазе гIорхъичIвай гьабиялдаса цIунизе кколилан бицунеб буго депутатас.

«Мемориал» абураб инсанасул ихтияраб цIунулеб идарялъул сайталда лъураб информациялда рекъон, Россиялъул пачалихъалъ гьединал тадбираздалъун демократиялде тIадецуй гьабулеб буго.

Инсанасул ихтиярал цIуниялъул рахъалъ, ахирал соназде данде ккун, 20I2 сон Россиялда букIана бищунго квешаб. Гьедин абуна нижер радиоялъе Human Rights Watchалъул Россиялда бугеб бутIаялъул нухмалъулей Анна Севортьяница. Жибго Human Rights Watch абулеб инсанасул ихтиярал цIуниялда сверун идараялъги лъазабулеб буго Россиялда инсанасул ихтиярал цIуниялъул рахъ квешлъун бугин.

Жиндирго щибаб лъагIалилаб докладалда халкъаздагьоркьосел инсанасул ихтиярал цунулез кIвар буссинабулеб буго Владимир Путин президентасул хъулухъалде тIад вуссиндал гражданиял активистазде данде кидаго букIинчIебгIадаб кампания байбихьиялде.