Хамиз къоялъ Россиялъул Президент Владимир Путиница тIобитIана улкаялъул батIи-батIиял мухъаздаса информациялъул вакилзабазул суалазе жавабал кьураб пресс-конференция. Нижехъе щварал баяназда рекъон гьеб данделъиялда гIахьаллъи гьабун буго батIи-батIиял регионалиял прессаялдаса вакил гьарурал 1000 -саги цIикIкIарав Россиялъулги гьединго 200 къватIиса хIукуматалдаса рачIаралги журналистаз.
Журналистазул суалазухъ гIенеккилалде улкаялъул бетIерас пресс-конференциялъе байбихьи лъуна гьаб соналда жаниб социялиялгун экономикиял ахIвал-хIалалъул рахъалъ Россия кинаб хIасилалде бачIарабали баян гьабулел тарихал рехсеялдалъун. ГIаммаб куцалде балагьун исанасеб сон Россиялъ квеш тIамичIилан бицана президентас журналистазда. Дагьабго къадаралъ бугониги цIикIкIинабизе кIванин социалиял хIалтIухъабазул хас гьабун сахлъи цIуниялъул ва лъай кьеялъул хIалтIухъабазул моцIрол харж, гьединго цIикIкIинабизе кIванин захIматалъулаб пенсияги. Хасго Путиница тIадчIей гьабуна кIиабилеб лъимер гьабун хадуб щолеб эбелалъулаб капиталалда. Президентас бицана гьаб соналда гьелъул къадар баханин 387азарго гъурщиде, бачIунеб соналъул тIоцебесеб январалдаса байбихьун абуни гьеб букIине бугин 407 азарго гъуруш.
Журналистазул тIоцебесеб суал букIана гIемераб ахIи-хIур бахъараб Цолъарал штатаз къабул гьабураб Магнитскиясул абулеб къануналда тIасан. Къокъ гьабун абуни Президентас бичIчIизабуна жиндица гьелъул рахъкколеб гьечIеблъи, рукIана гьелъие рачарал мисалалги.
Иргадулаб Путинил жавабалдаса хадуб суал кьезе бокьарал журналистазул кверазул рохь гIолеб букIана гьениб. Данделъи бачунев чияс рагIи кьолеб букIана залалъур рикIкIадегIан бакIазда ругезе.
РИА "Дагъистан" сайталда хамиз къоялъ тIобитIараб пресс-конференциялда Дагъистаналъул рахъалдаса гьезул хIалтIухъанасги гIахьаллъи гьабулеб бугилан хъван букIаниги, чанго сагIаталдасаги халат бахъараб гьеб данделъиялда Дагъистаналъул хIакъалъулъ кьолеб суал рагIичIо. Чачаназул «АхIмад хIажи къадировасул нух» абураб газеталъул хIалтIухъаналъ гьикъана президентасда жидеда мадугьалихъ ругел республикабазда лъугьун бугеб захIматаб ахIвал-хIал лъуг1изабизелъун кинал тадбиралин тIоритIизе ругел , амма гьеб суалалъе чIванкъотIараб жаваб Путинидаса рагIичIо.
Дагъистаналда гьоркьоса къотIуларел рагъулал дандечIеялги, къойилго гIадин лъугьунел чIвай-хъвеялги Москваялда лъачIого лъугьунеб иш гурилан рикIкIуна гIемерисел жамгIиял хIаракатчагIаз. Гьеб киналъего ахир лъезе кIоларогийшха вугев улкаялъул бетIеран абураб гIемерисезулги рахIатхвараб суал хамиз къоялъул пресс конференциялда кьуниги киналго разияб жаваб щвечIо Путинидасан. Гьелда тIасан жиндирго пикру загьир гьабуна «Настощее Время» газеталъул бетIерав редактор Фатулаев Милрадица.
Фатулаев Милрад: «Дагъистаналъул ва гьединго Кавказалъул цогидалги республиказул жамгIияталъе цебегоялдаса нахъе рахIат толареб чанго суал буго Россиялъул тIалъиялдаса гьез жаваб тIалаб гьабулеб. Щиб жакъа Кавказалда лъугьунеб бугеб ва щай гьеб гьедин бугеб, кинал ругел гьелъие гIиллаби ва щив гьелда нахъа вугев, хъачагъалищ ялъуни цогидаб жамгIияталда лъалареб къуватиш?
Хадуб, кида гьеб кинабго лъугIизе бугеб. КигIан заманалдаса ва лъица гьеб киналъухъго жаваб кьезе бугеб гьелъие ахир лъолеб гьечIони? Дида лъала щай гьеб киналъего Россиялъул тIалъиялдаса жаваб щай щолеб гьечIебали. Щайгурелъул Кавказалда лъугьунеб щиналда хадуб хал кколеб ва гьеб гьедин букIине бокьараб хасаб къуват буго Москваялда. Гьединлъидал щибниги хIасил кколеб гьечIо».
Ставрополь мухъалдаса журналисталъ кьуна Путиние суал Россия бахун къватIирехун унел кавказияздехун букIунеб рокьукъаб бербалагьиялда тIасан. Президентас абуна батIалъи гьечIила щив вугониги жиндирго рукъ тун къватIивехун ккараб бакIалда гьев вукIине кколин гьенир ругел гIадаталги цIунун, къокъ гьабун абуни бичIчIизабуна кавказалъулаз жидерго гIамал бихьизабулеб букIин къватIире ккарал бакIазда.
Церехун гьарурал кIалъаязда гьес кавказалъулаздехун цIикIкIун кIвар кьолеб букIин бихьарал сверухъ ругез тIадецуй гьабун хадуб гьес нилъедехун бугеб бербалагьи хисизабун бугилан кколин жиндайилан рикIкIунеб буго Гъизилюрт мухъалъул Комсомольское росулъа жамгIияв хIаракатчи Шапиев Рустамица.
Шапиев Рустам: «Гьез рикIкIунеб буго дагъистаниязул россиялъулаздехун рокьукъаб берабалагьи букIунилан. Цо рахъалъ битIарабги батила. Нилъер гIолохъаби руго сопрталда тIадчIейги бугел гIурусазде дандеккун къуват бугел, гьедин Россиялде араб мехалъ бокьаниги бокьичIониги гьездехун къуват хIалтIизабизе кколеб бакIалде бачIуна иш.
Амма Дагъистаналъул дозде бугебги доз нилъедехун гьабулелъухъги балагьидал нилъее доз нахъе тараб жого гьечIо, ГЭС-ги дозухъ буго, Каспий ралъдадаги тIадги доз квер лъун буго, федералияб шагьранух Кавказги дозухъги буго. Гьадин балагьани Россиялдаса нилъее хIажатаб жо щибниги гьечIо, токги буго, газги, амма нилъер ихтияразда рекъон толел гьечIо нилъ, тIадежоялъе Россиялде рачIинеги рокьулел гьечIо.
Киналго суалазе чIванкъотIун жиндир ракIрекъолеб хIалалда жаваб кьолеб бугилан разиго вугоан прес-конфернциялъухъ балагьун вукIарав МахIачхъалаялда гIумру гьабун вугев ГIумаров ГIусман. ГIемерал соназ республикаялъул прокуратураялдаги хIалтIарав хIалхьиялда вугев юрист ккола гьев. Кавказалда хурхун кьураб суалалъе чIванкъотIараб жаваб кьечIо гурищин досулан гьикъидал гьес абуна жакъа Дагъистаналда лъугьун бугеб ахIвал-хIалалъе гIайибияллъун тIоцере нилъго гIадатияб халкъ бугилан рикIкIунин жица. 90 абилел соназдаса байбихьун нилъеца рес кьунин тIалъиялде гьединго цогидал жавабиял хъулухъазде халкъалъул ургъелги гьечIел гIадамал рачIине. Гьелъухъ жавабги нилъедасаго тIалаб гьабизе кколин нилъеца.
ГIумаров ГIусман: «Щайха аб кинабго гьанжеги халат бахъунеб бугебилан суал лъуни дица абила нилъ киназго гьабизе ккола нилъедаго тIадаб иш. Гьабулеб бугебищин нилъеца гьеб тIубазеян абун гьечIо..гьечIо. ХIинкъулел руго нилъ гьелъие. Жакъа кколел ругел гьал чIвай-хъвеялги, гIадамал рикъиги гьеб кидаго букIана, амма гьанжеялдаса I5 соналъ цебеги гьеб букIана батIияб даражаялда, жакъа гьеб бахараб даража батIияб букIиналъ буго кинабго захIматаб бакIалде бачIун».
Ункъо сагIаталъул болжазда лъугIизе ракIалда букIаниги журналистазул суалал гIемерлъиялда бан улкаялъул нухмалъулес тIобитIараб пресс-конференция щуго сагIаталъниги халат бахъана.
Иргадулаб Путинил жавабалдаса хадуб суал кьезе бокьарал журналистазул кверазул рохь гIолеб букIана гьениб. Данделъи бачунев чияс рагIи кьолеб букIана залалъур рикIкIадегIан бакIазда ругезе.
РИА "Дагъистан" сайталда хамиз къоялъ тIобитIараб пресс-конференциялда Дагъистаналъул рахъалдаса гьезул хIалтIухъанасги гIахьаллъи гьабулеб бугилан хъван букIаниги, чанго сагIаталдасаги халат бахъараб гьеб данделъиялда Дагъистаналъул хIакъалъулъ кьолеб суал рагIичIо. Чачаназул «АхIмад хIажи къадировасул нух» абураб газеталъул хIалтIухъаналъ гьикъана президентасда жидеда мадугьалихъ ругел республикабазда лъугьун бугеб захIматаб ахIвал-хIал лъуг1изабизелъун кинал тадбиралин тIоритIизе ругел , амма гьеб суалалъе чIванкъотIараб жаваб Путинидаса рагIичIо.
Фатулаев Милрад: «Дагъистаналъул ва гьединго Кавказалъул цогидалги республиказул жамгIияталъе цебегоялдаса нахъе рахIат толареб чанго суал буго Россиялъул тIалъиялдаса гьез жаваб тIалаб гьабулеб. Щиб жакъа Кавказалда лъугьунеб бугеб ва щай гьеб гьедин бугеб, кинал ругел гьелъие гIиллаби ва щив гьелда нахъа вугев, хъачагъалищ ялъуни цогидаб жамгIияталда лъалареб къуватиш?
Хадуб, кида гьеб кинабго лъугIизе бугеб. КигIан заманалдаса ва лъица гьеб киналъухъго жаваб кьезе бугеб гьелъие ахир лъолеб гьечIони? Дида лъала щай гьеб киналъего Россиялъул тIалъиялдаса жаваб щай щолеб гьечIебали. Щайгурелъул Кавказалда лъугьунеб щиналда хадуб хал кколеб ва гьеб гьедин букIине бокьараб хасаб къуват буго Москваялда. Гьединлъидал щибниги хIасил кколеб гьечIо».
Ставрополь мухъалдаса журналисталъ кьуна Путиние суал Россия бахун къватIирехун унел кавказияздехун букIунеб рокьукъаб бербалагьиялда тIасан. Президентас абуна батIалъи гьечIила щив вугониги жиндирго рукъ тун къватIивехун ккараб бакIалда гьев вукIине кколин гьенир ругел гIадаталги цIунун, къокъ гьабун абуни бичIчIизабуна кавказалъулаз жидерго гIамал бихьизабулеб букIин къватIире ккарал бакIазда.
Церехун гьарурал кIалъаязда гьес кавказалъулаздехун цIикIкIун кIвар кьолеб букIин бихьарал сверухъ ругез тIадецуй гьабун хадуб гьес нилъедехун бугеб бербалагьи хисизабун бугилан кколин жиндайилан рикIкIунеб буго Гъизилюрт мухъалъул Комсомольское росулъа жамгIияв хIаракатчи Шапиев Рустамица.
Шапиев Рустам: «Гьез рикIкIунеб буго дагъистаниязул россиялъулаздехун рокьукъаб берабалагьи букIунилан. Цо рахъалъ битIарабги батила. Нилъер гIолохъаби руго сопрталда тIадчIейги бугел гIурусазде дандеккун къуват бугел, гьедин Россиялде араб мехалъ бокьаниги бокьичIониги гьездехун къуват хIалтIизабизе кколеб бакIалде бачIуна иш.
Амма Дагъистаналъул дозде бугебги доз нилъедехун гьабулелъухъги балагьидал нилъее доз нахъе тараб жого гьечIо, ГЭС-ги дозухъ буго, Каспий ралъдадаги тIадги доз квер лъун буго, федералияб шагьранух Кавказги дозухъги буго. Гьадин балагьани Россиялдаса нилъее хIажатаб жо щибниги гьечIо, токги буго, газги, амма нилъер ихтияразда рекъон толел гьечIо нилъ, тIадежоялъе Россиялде рачIинеги рокьулел гьечIо.
Киналго суалазе чIванкъотIун жиндир ракIрекъолеб хIалалда жаваб кьолеб бугилан разиго вугоан прес-конфернциялъухъ балагьун вукIарав МахIачхъалаялда гIумру гьабун вугев ГIумаров ГIусман. ГIемерал соназ республикаялъул прокуратураялдаги хIалтIарав хIалхьиялда вугев юрист ккола гьев. Кавказалда хурхун кьураб суалалъе чIванкъотIараб жаваб кьечIо гурищин досулан гьикъидал гьес абуна жакъа Дагъистаналда лъугьун бугеб ахIвал-хIалалъе гIайибияллъун тIоцере нилъго гIадатияб халкъ бугилан рикIкIунин жица. 90 абилел соназдаса байбихьун нилъеца рес кьунин тIалъиялде гьединго цогидал жавабиял хъулухъазде халкъалъул ургъелги гьечIел гIадамал рачIине. Гьелъухъ жавабги нилъедасаго тIалаб гьабизе кколин нилъеца.
ГIумаров ГIусман: «Щайха аб кинабго гьанжеги халат бахъунеб бугебилан суал лъуни дица абила нилъ киназго гьабизе ккола нилъедаго тIадаб иш. Гьабулеб бугебищин нилъеца гьеб тIубазеян абун гьечIо..гьечIо. ХIинкъулел руго нилъ гьелъие. Жакъа кколел ругел гьал чIвай-хъвеялги, гIадамал рикъиги гьеб кидаго букIана, амма гьанжеялдаса I5 соналъ цебеги гьеб букIана батIияб даражаялда, жакъа гьеб бахараб даража батIияб букIиналъ буго кинабго захIматаб бакIалде бачIун».
Ункъо сагIаталъул болжазда лъугIизе ракIалда букIаниги журналистазул суалал гIемерлъиялда бан улкаялъул нухмалъулес тIобитIараб пресс-конференция щуго сагIаталъниги халат бахъана.