Freedom House абулеб Цолъарал Штатазул инсанасул ихтиярал цIунулеб гIуцIиялъ арбагI къоялъ загьирабуна жиндирго иргадулаб хитIаб – рагIуе эркенлъиялъул рахъалъ дунялалда бугеб ахIвал-хIалалда тIаса.
Гьелда абулеб буго 2014 соналда ахирисеб анцIго соналде данде ккун рагIуе эркенлъиялъул даража бищун гIодобе ккараблъун букIун буго. Хасго Азербайжаналда, Сербиялда ва ГIиракъалда.
Бищун квещаб ахIвал-хIал бугин Белоруссиялда, Россиялъ Украиналъухъа бахъараб Крымалда, Ираналда, Туркменистаналда ва Узбекистаналда. Рехсараб гIуцIиялъул баяналда рекъон Россиялда пресса тIалъиялъул тIубараб контролялда гъоркь буго, ялъуни Кремлалъулгун щулиял бухьенал ругел бизнесчагIазул контролялда гъоркь.