ЧIваразул гIагарлъиялъул разигьечIолъи бугоан цIех-рех тIаса-масаго гьабулеб бугин, жидеда гьеб иш кибе щун бугебали бицунеб гьечIин абун.
Гьединлъидал 8 сентябралда МахIачхъалаялда гьез жидерго тIалабалги загьир гьарун акцияги тIобитIун букIараб.
Гьеб акциялде рачIарал МахIачхъалаялъул жанисел ишазул идараялъул вакилзабаз гьел гIадамазулгун къотIи гьабун букIана гьезул киналго суалазухъги гIенеккизе, гьезул разигьечIолъи сунда бан бугебалиги бицине, гьеб кинабго роцIцIинабиялъе нухги балагьизе талат къоялъ Шамхалалда тIобитIилин кIудияб данделъийилан.
9 сентябралда гьеб тадбиралда гIахьаллъана Шамхал росдал I00 гIан чи, гьединго гьенире рачIун рукIана МахIачхъалаялъул жанисел ишазул идараялъул бетIер МуртазгIалиев НурмухIамадги, МахIачхъалаялъул мэр хисулев Сергей Цветковги, гьел гIолохъаби чIваялъул ишалъул цIех-рех гьабулев вугев Дагъистаналъул цIех-рехалъул идарабазул цIакъго кIвар цIикIкIарал ишазул халгьабулеб бутIаялъул бетIер ХIасанбегов Кунакбекги.
Данделъи рагьулаго МахIачхъалаялъул жанисел ишазул идараялъул нухмалъулев МуртазгIалиев НурмухIамадица лъазабуна 5 чи чIваялъул ишалда хурхун бокьараб суалалъе жаваб кьезе хIадур ругила жалилан. Гьеб иш рагьиялъеги жидеда бан жо щибниги тезе гьечIила.
Гьединго МуртазгIалиевас бакIалъул гIадамазда гьарана цIех-рех хехго билълъиналъе жидее кумек гьабейиланги.
МуртазгIалиев НурмухIамад: «Гьеб ишалда хурхун гьабсагIат жигараб хIалтIи унеб буго. Нужеда гьеб киналъулго бицине бокьун гьечIо. Бокьаниги кигIан цIакъ нуж лъугьаниги гьеб бицунги бажаруларо. Нижер хIалтIулги рукIуна хасал къагIидаби.
Бицине бегьулебги бегьуларебги жо чанги букIуна. Гьеб такъсир гьабиялъул чанго гIиллаялъул халгьабулеб буго гьаб сагIат цIех-рехчагIазги. Баяналги батIи-батIиял рачIунел руго. Цо ккураб жо гьечIо гьаб сагIаталда.
Гьел киналго баяназул халги гьабулеб буго. Нужер щивасдеги гьари буго дир нижее кумек гьабейин абун. Нижеда лъалареб нужеда лъалеб жоги чанги букIуна. Киналго цадахъ лъугьун гьеб такъсиргьабиялъул иш рагьизе ккола.
Нижеда бичIчIула нужер разигьечIолъиги, гьел рукIинчIого рукIиналъе кинабго хIалтIи гьабизе хIадур руго ниж. Чанги гIунгутIаби нижер хIалтIулъги, хIалтIухъабазулги камуларо».
ЧIваразул гIагарлъиялъ данделъиялда ругел низамцIунулездаса тIалаб гьабуна гьеб ишалъул мухIканаб цIех-рех гьабейилан. Гьеб такъсир гьабиялъул гIайиб изнугьечIого яргъидгIуцIараздеги реххун, цойгидал гьединалго ишал гIадин къагейин гьебилан.
ЧIварав Яхьяев Ибрагьимил гIарав чи Байбаев Мурадица данделъиялда лъазабуна жидее батIалъи гьечIила гьеб такъсир лъица гьабун батаниги. Харбазда рекъон лъачIого полициялъулаз чIван ругила гьел васал. Гьел харбазулги кьучI бугищ гьечIищали лъазе къваригIун буги жидеейилан.
Байбаев Мурад: «Дие батIалъи гьечIо гьеб такъсир генераласищ, вагьабиясищ, яги вехьасищ гьабурабали. Нижее къваригIун буго гьеб гьабурав чи ватизе. БатIи-батIиял харбал рукIана гьеб таксъир гьабиялда хурхун.
Гьел изнугьечIого яргъидгIуцIараз чIван ругин лъазабуна къуваталъул идарабаз. Гьединго букIана мекъи ккун жалго полициялъулаз чIван ругин гьел васалин абураб хабарги.
Гьединлъидал хеххаббун къуваталъул идарабаз гьеб такъсир экстремистазде реххизе гIамалги гьабуна. Кин гьеб иш экстремистаз гьабунин абун бажарулеб жеги цIех-рехалъ киналгIаги баяналцин кьун гьечIеб мехалда.
Гьединал жалазги гIадамазул батIи-батIияб щаклъи бижизабула. Дун экстремистазул рахъкколев чи гуро, амма гьезде гьеб ишги реххун парахатго къуваталъул идарабазда рукIине ракIалда батани нижеца гьеб гьедин тезе гьечIо. Ниж цо рахъалдехун балагьун гьабулеб цIех-рехалда данде руго».
Полициялъулаз лъачIого чIван ратизе бегьулин гьел гIолохъабийин абурал баяназда тIадкIалъай гьабулаго МахIачхъалаялъул жанисел ишазул идараялъул бетIер МуртазгIалиев НурмухIамадица лъазабуна, гьеб хабар уяблъун букIин чIезабуни полициялъулазеги букIине кколеб гIадлу гьабизе бугила.
Жидее батIалъи гьечIила гьел чагIи щал рукIаниги. Полиция халкъалъул магъалабаз хьихьун бугила, халкъалъе хъулухъ гьаби бугила гьезда тIадаб ишила.
Гьаб сагIаталда жаниб гьеб ишалда хурхун цониги экспертиза жеги лъугIун гьечIила, гьеб лъугIарабго лъалила щиб яргъалъусан гьел чIваралали. Полициялъул хIалтIухъабаз гьел чIван ратани гьеб лъачIого хутIизе рес гьечIила, низам цIунулезухъ бугеб щибаб ярагъги гуллаги хIисабалде босун букIунилан.