Амирасул лъадуе - щуго сонил туснахъ

Zarema Bagaudinova the head of "Pravozashita" human rights organization in Buinaksk, Dagestan, 08May2013

Буйнакскиялъул диваналъул хIукмуялдалъун туснахъалъул щуго сон кьуна инсанасул ихтиярал цIунулей Зарема Багьавудиновалъе.
Зарема Багьавудиноваги гьелъул адвокат Зиявудин Увайсовги диваналъул ахирисеб данделъиялдаги мукIурлъичIо гьелда тIад чIезарулел ругел гIайибазе. Аслияб куцалда Багьавудиновалда тIадчIезабуна терроралъул ишазе квербакъи гьабиялъул гIайиб.

Диванчияс хIукму къотIана гьелъие туснахъалъул щуго сон. Пачалихъияв гIайиб гIунтIизабулес тIалаб гьабулеб букIана анлъго сон.

Зарема Багьавудиновалъул адвокат Зиявудин Увайсовас ЭР-ялъе бицухъе, гьезда ракIалда буго Буйнакскиялъул диваналъул хIукмуялда дагIба бан тIадехун гIарзахъдизе. Амма диваналда Багьавудиновалъ гьаричIо жиндие санал дагь гьарейин, яги туснахъ гьаюгейин.

Гьелъ гIицIго абуна ритIухълъи гьечIел гIадамаздаса ритIухълъи тIалаб гьабизе лъугьиналдаса кIудияб инжитлъи гьечIин жиндие. ЦохIо Аллагьасда бараб бугин кинабго, Гьесде гурони жиндир божилъиги гьечIилан.

Инсанасул ихтиярал цIунулеб «Правозащита» централъ Зарема Багьавудинова рикIкIуней йиго политикияй туснахъчIужулъун.

ЦIех-рехалъул баяназда рекъон, «Правозащита» абулеб инсанасул ихтиярал цIунулеб гIуцIиялда хIалтIулей йикIарай гьелъ Мамма ТIалхIатов абурав чи мукIур гьавулев вукIун вуго изну гьечIого яргъид гIуцIарал къокъабазда гъорлъе лъугьине.

Гьес гьедин гьабуни, жий дуе ячIинин рагIи кьун бугила Зарема Багьавудиновалъ гьесие. Живго гьев Мамма ТIалхIатов чIван вуго гъоркьисала декабралда, низам цIунулез тIобитIараб хасаб операциялда.

Амма жийго Багьавудиновалъ диваналда бицухъе, пачалихъияв гIайиб гIунтIизабулес мугъчIвай гьабулеб буго гьересиял хIужабаздеги гьединалго нугIзабаздеги.

Масала, жий дуй ячIинилан гьелъ рагIи кьурав ТIалхIатов гьурмалъан кинав чи вукIаравали бицине бажаричIила нугIлъи гьабизе ахIарал чагIазухъа. Диваналде рачIун рукIинчIо бицен гьабулеб ишалдехун бухьен бугел суратал яги видеоматериалал.

Амма берда бихьулаго хьвада-чIвади хисулеб букIин бихьидал, ТIалхIатов Маммада хадуб халкквей чIезабизе лъугьанин жидецаян бицана диваналда Буйнакск шагьаралъул хIалтIухъан ГIалиевас. Гьеб мехалда лъанила гьев тIокIалъ чIечIого «Гъураба» абураб, Багьавудинова хIалтIулеб тукаде гьев вакк-ваккулев вукIин.

Гьедин низам цIунулез чIезабун буго Мамма ТIалхIатов террористазда гъорлъе гьелъ витIанилан.

Амма Багьавудиновалъ диваналда жаваб кьуна жинда гьев лъалев чигицин вукIинчIила, цо къоялъ жиндихъе гьесул яц ячIинегIан. «Правозащита» централдаги цадахъго Буйнакскиялда исламияб тукадаги хIалтIулей йикIанила жий.

Гьеб мехалда ТIалхIатовасул яц ячIанила жиндихъе чанго къоялъ тIатIалаго полициялъ чIухь балеб бугин жидер рокъоб, вацги анин низам цIунулез вачун, йилълъайин жидер ихтиярал цIунизе кумекалъе.

Гьедин кибе ахIун, щиб гьабизе кколебали малъун жинцагун, гьезул вац – Мамма ТIалхIатов – вачIанила виччан. Гьелдаса хадув тIокIалъ жинда гьевги вихьичIила.

Гьебго заманалда балъгояв нугIас абулеб буго жинда гьел кIиялго рихьулаанин Буйнакскиялда бугеб бильярд хIалеб бакIалдаса къватIире рачIунел.

Багьавудиновалъ ТIалхIатовасе бицунаанин жигьад гьабизе ккеялъул хабар. Багьавудиновалъ жаваб кьуна жинда гьеб бильярд хIалеб бакI киб бугебалигицин лъаларин, лъаниги жий гьединал бакIаздеги хьвадуларин.

Гьединго жигьадалда тIасан ТIалхIатовасул хабарги ккечIин.
Адвокат Зиявудин Увайсовас ЭР-ялъе бицана Мамма ТIалхIатов цевего вукIанин изну гьечIого яргъид гIуцIаразда гъорлъ.

Зиявудин Увайсов: «Гьев цевего вукIана изну гьечIого яргъид гIуцIаразе кумек гьабулев чилъун. Гьесда хурхараб информация жанисел ишазул министерлъиялдаса тIалаб гьабейин суал лъун букIана дица диваналалда цебе. Амма гьез гьеб гьабичIо, рачIинчIо гьел баянал диваналде.

Гьеб мехалда лъалаан Багьавудиновалъищ гьев дозде гъорлъе витIарав, яги гьелде щвелалдегойищали. Гьединлъидал гьел документалги рачIинаричIого, щакал гIадамал тIамуна нугIлъи гьабизе»

Туснахъ гьайилалде чанго моцIалъ цебе Багьавудиновалъ ЭР-ялъе гьадин бицун букIана.

Зарема Багьавудинова: «Дие лъикIаб букIинаанин юцIцIухIун чIани, яги гьелдасаги лъикI букIинаанин дица тIубан Дагъистанго толебаниян абуна дида низам цIунулез. Улка тун къватIие ине ккани, паспорт гьечIин абуна дица. Жидеца дуе гьеб кIиго къоялда жаниб кьелин абуна доз - гьебгиха цееккун туснахъалда йикIарай дие.

2005 соналда Буйнакскиялда амирлъун вукIана дир рос. Цинги диде кинаб букIаниги гIайиб гIунтIизабизе къваригIун букIун батилаха, Бесланалда гIадин школа кьвагьизабизе рагIулин дицаян, ячун жаний лъун йикIана дун гьеб соналъул хаслихъе.

Буйнакскиялъул 10 школалъул директорасда хадусеб хъулухъ букIана дир. Дир росин абуни чIвана ноябралда. Амма гьев рохьов яги цогидаб бакIалда вахчун чIун вукIинчIо, нижеда цадахъ вукIана гIумру гьабун. Амнистияги лъазабун, тIаса лъугьун тун вукIана».

Гъоркьисала декабралдаса нахъе Зарема Багьавудиновалъе диван гьабуна журналисталги, хас гьабун гьеб диваналдехун хурхен гьечIел гIадамалги риччачIого.

Прокурорасул пикруялда рекъон, гьенире рачIарал чагIаз нугIзал хIинкъизаризе рес букIана, гьединго хIинкъи букIана гьенир кьолел балъгоял баянал гIадамазда гьоркьор тIиритIиялда.