Сталинил репрессиязул заманалда чан чи чlван вукlарабали мухlканго лъалеб гьечlо. Тарихчагlазул пикруялда рекъон, гьезул къадар цо миллионалдасаги цlикlкlун буго. 1937-38 соназда репрессиял бищунго кьварараб мехалда НКВД-ялъ цо къоялда жанив чlвалев вукlана 1000 чи-аслияб къагlидаялда ботlролъ гулла речlчlун. НИжеца кьолел руго сталинил репрессиязул къурбаназул суратал. Гьел руго гьел гlадамал чlвазе чанго къо хутlараб мехалда рахъарал суратал.
Лъица гьел рахъаралали лъалеб гьечlо, гьезул оригиналал цlунун руго ФСБ-ялъул ва ГАРФ-алъул архивазда. Москваялъул «Мемориалалъ» кьурал копиял рахъун рукlана Томаш Кизнал ва Доминик Руанетал «СССРалда Кlудияб террор, 1937-1938» абураб тlехьалда (Les Editions Noir sur Blanc, Lausanne 2013).
Сталинил репрессиязул къурбанал
1
Николай Васильевич Абрамов. Гlурусав, гьавуна 1890 соналда Москва мухъалъул Лукерино росулъ, лъай-байбихьул, партиялда гьечlо, колхозалда бригадир. Жанив тlамуна 1937 соналъул 5 октябралда, чlвазе хlукму къотlана гьебго соналъул 17 октябралда. Чlвана 21 октябралда.
2
Александра Ивановна Чубарь. Арменай, гьаюна 1903 соналда Донецк ракьалъул Артемьевск шагьаралда, лъай-тlадегlанасеб, партиялда гьечlо. Тlадагьаб индустриялъул Халкъияб комиссариаталда консультантлъун хlалтlулей йикlана. Гlумру гьабун букlана Москваялда. Жаний тlамуна 1938 соналъул 4 июлалда. Чlвана гьебго соналъул 28 августалда.
3
Алексей Желтиков. Гlурусав, гьавуна 1890 соналда, хlалтlулев вукlана москваялъул метроялда слесарлъун. Чlвана 1937 соналъул 1 ноябралда.
4
Борис Николаевич Розенфельд. Жугьутlав, гьавуна 1908 соналда Петербургалда, лъай – тlадегlанаб, партиялда гьечlо. Хlалтlулев вукlана Мосэнергоялда инженерлъун. Жанив тlамуна 1935 соналъул 31 январалда, кьуна лагеразул щуго сон. Хlалтlулев вукlана БелБалтЛагалда. 1937 соналда Москваялдеги вачун чlвана. Реабилитация гьабуна 1990 соналда.
5
Гавриил Сергеевич Богданов. Гьавуна 1888 соналда Москваялда гъоркьехун Аминьево росулъ, лъай-байбихьул, партиялда гьечlо, гlурусав. Жанив тlамуна 1937 соналъул 8 августалда. Чlвазе хlукму къотlана 19 соналда, чlвана хадусеб къоялъ. Реабилитация гьабуна 1989 соналда.
6
Василий Семенович Куренков. Гьавуна 1886 соналда Фалелеево росулъ (гьанже Смоленскалъул ракь). Лъай-байбихьул, партиялда гьечlо, совхозалъул хlалтlухъан. Жанив тlамуна 1937 соналъул 10 августалда. Чlвазе къотlана 19 августалда, чlвана 21 августалда. Реабилитация гьабуна 1989 соналда.
7
Семен Николаевич Кречков. Гьавуна 1876 соналда Москвалъул ракьалъул Понизовье росулъ. Лъай-гьоркьохъеб, гlурусав, партиялда гьечlо, Быковоялда килисаялъул кашиш. Жанив тlамуна 1937 соналъул 1 ноябралда, чlвазе къотlана 15 ноябралда, чlвана 25 ноябралда. Реабилитация гьабуна 1989 соналда.
8
Марфа Ильинична Рязанцева. Гьаюна 1866 соналда Махlачхълаялда. Цlалун гьечlо, гlурусай, пенсия босулей. Гlумру гьабулеб букlана Москваялда 1-я Механическая къотlноб, 62/26. Жаний тlамуна 1937 соналъул 27 августалда. Чlвазе къотlана гьеб соналъул 8 октябралда, чlвана 11 октябралда. Реабилитация гьабуна 1989 соналда.